อินเทอร์เน็ตโพรโทคอล ย่อว่า ไอพี (Internet Protocol: IP) หรือ เกณฑ์วิธีอินเทอร์เน็ต เป็นโพรโทคอลการสื่อสารที่สำคัญใน Internet protocol suite สำหรับถ่ายทอดดาต้าแกรม(หน่วยข้อมูลพื้นฐานของแพ็กเกต ซึ่งการส่ง, เวลาถึงและลำดับที่ถึง ไม่ถูกรับประกันโดยเครือข่าย)ข้ามเขตแดนเครือข่าย ฟังก์ชันการกำหนดเส้นทางของมันจะช่วยงานภายในเครื่อข่ายและก่อตั้งระบบอินเทอร์เน็ตขึ้น การทำงานของไอพีเป็นการทำงานแบบไม่รับประกันความถูกต้องของข้อมูล รุ่นปัจจุบันคือ IPv4 และกำลังอยู่ในช่วงผลักดันให้ใช้ IPv6
ในอดีต IP เป็นบริการดาต้าแกรมแบบ connectionless ใน Transmission Control Program เดิมที่ถูกแนะนำโดย Vint Cerf และบ๊อบ คาห์นในปี 1974 อีกตัวหนึ่งเป็น Transmission Control Protocol (TCP) แบบ connection-oriented ชุดโพรโทคอลอินเทอร์เน็ตจึงมักจะเรียกว่า TCP / IP
รุ่นแรกของ IP, Internet Protocol เวอร์ชัน 4 (IPv4) เป็นโพรโทคอลที่โดดเด่นของอินเทอร์เน็ต ผู้รับช่วงต่อของมันคือ Internet Protocol เวอร์ชัน 6 (IPv6)
ประเภทของ Protocol
Protocol มีอยู่หลากหลายประเภทด้วยกันแต่ที่เห็นและใช้งานกันบ่อยและมีความสำคัญก็มีอยู่ไม่กี่ประเภท
1. Protocol HTTP หรือ Hypertext Transfer Protocol จะใช้เมื่อเรียกโปรแกรมบราวเซอร์ (Browser) ซึ่งเราจะพบเห็นได้ทุกครั้งที่เราเว็บไซต์ เวลาเราเข้าเว็บไซต์เราจะพิมพ์ http:// ส่วนนี้เองที่เรียกว่า Protocol HTTP
2. Protocol TCP/IP หรือ Transfer Control Protocol/Internet Protocolคือเครือข่ายโปรโตคอลที่สำคัญมากที่สุด เพราะว่าเป็น Protocol ที่ใช้ในระบบเครือข่ายอย่างอินเตอร์เน็ต ซึ่งโปรโตคอลนี้แยกออกได้มาเป็น โปรโตคอลTCPและโปรโตคอล IP
3. Protocol SMTP หรือ Simple Mail Transfer Protocol คือ โปรโตคอลที่ใช้ในการส่ง E – mail ในระบบอินเตอร์เน็ต
4. Protocol FTP หรือ File Transfer Protocol คือโปรโตคอลที่ใช้ในการการโอนย้ายแฟ้มระหว่างกัน จะใช้งานบ่อยในการอัพโหลดไฟล์ขึ้น Server
5. Protocol NNP หรือ Network News Transfer Protocol คือโปรโตคอลในการโอนย้ายข่าวสารระหว่างกัน
6. Protocol ICMP หรือ Internet Control Message Protocol คือโปรโตคอลที่ใช้ในการสอบถามข้อมูลข่าวสารระหว่างกัน
7. Protocol POP3 (Post Office Protocol 3) คือโปรโตคอลที่ใช้ในการรับอีเมลจากเซิร์ฟเวอร์ โดยมุ่งเน้นให้ในการอ่านอีเมล์แบบOffline โดยให้ผู้ใช้โหลดอีเมลมาเก็บไว้ และอ่านได้ในภายหลัง โดยไม่ต้องเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ต
8. Protocol DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol)คือโปรโตคอลที่ใช้ในเครือข่ายคอมพิวเตอร์ที่ทำงานแบบแม่ข่าย-ลูกข่าย
9. Protocol IMAP (Internet Message Access Protocol)คือโปรโตคอลที่ใช้ในการรับอีเมลจากเซิร์ฟเวอร์ โดยมุ่งเน้นให้ในการอ่านอีเมล์แบบ Online ซึ่งแตกต่างจาก Protocol POP3 ที่มุ่งเน้นในการอ่านอีเมล์แบบOfflinePOP3 และ IMAP – Protocol สำคัญสำหรับการรับ-ส่งอีเมล์
ประโยชน์ของ Protocol มีอะไรบ้าง
ประโยชน์หลักๆของ Protocol นั้นก็คือการทำให้คอมพิวเตอร์เชื่อมต่อกันได้โดยไม่สนใจว่าเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องนั้นจะเป็นเครื่องรุ่นเดียวกันหรือเปล่า หรือจะมีระบบเดียวกันหรือเปล่า Protocol เป็นเหมือนกับสื่อการในการรับส่งข้อมูลที่จะคอยแจ้งให้ทราบเมื่อมีการส่งข้อมูล และการรับข้อมูล ทั้งตรวจสอบข้อผิดพลาดของการส่งและรับข้อมูล การแสดงผลข้อมูลเมื่อส่งและรับกันระหว่างเครื่องสองเครื่อง
ทั้งนี้ทั้งนั้นแม้ว่า Protocol จะมีหลายประเภทก็ตามแต่หน้าที่หลักของโปรโตคอลก็คือเป็นตัวเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์แต่ละเครื่องเข้าด้วยกัน ซึ่ง Protocol ทุกประเภทต่างมีความสำคัญไม่ต่างกัน เพราะโปรโตคอลแต่ละประเภทจะช่วยให้การใช้งานคอมพิวเตอร์ในเครือข่ายได้ง่ายและสะดวกขึ้นนั้นเอง